چکیده

از جمله ضعفهاي موجود در ارزيابي بنگاه هاي اقتصادي براساس الگوي EFQM، ارزيابي مجزا شرکتها از يکديگر مي باشد. به عبارت ديگر در شيوه اجرايي امکان مقايسه عملکرد نسبي شرکتها با يکديگر و معرفي الگوهاي برتر وجود ندارد. بنابراين در اين تحقيق، از روش DEA که از جمله تکنيکهايي است که توانايي رتبه بندي شرکتها را بر اساس عملکرد نسبي و مشخص نمودن شرکتهاي کارا و ناکارا و نهايتاً تعيين الگوهاي برتر را دارد، استفاده شده است.

1)در اين تحقيق سعي شده است پس از مرور ادبيات تحقيق، با استفاده از تلفيق مدل تعالي سازماني(EFQM) که يک مدل کيفي در ارزيابي بنگاه ها مي باشد و مدل تحليل پوششي داده ها(DEA)، روش نويني را در ارزيابي بنگاه ها طراحي شود. در مدل طراحي شده امتياز کسب شده در توانمندسازها به عنوان ورودي مدل DEA و امتياز کسب شده در معيارهاي نتايج به عنوان خروجي مدل منظور گرديد. با توجه به نامطلوب بودن کاهش ميزان توانمندسازها در مدل EFQM، جهت ارزيابي کارايي از روشهاي خروجي محور که تاکيد بر افزايش ميزان خروجي يا افزايش معيارهاي نتايج را دارد استفاده گرديد. نتايج کارايي مدل اجرا شده بيانگر اين است که واحدهاي 1، 7، 9، 10، 11، 14، 16، 17، 19، 21 ،27 و 28 روي مرز کارايي قرار داشته و ساير واحدها داراي کارايي کمتر از واحد مي باشند. DMU هاي 2 و 13 و 18 نيز داراي کمترين کارايي در بين واحد هاي تصميم گيري بوده اند. 

2)جهت اولويت بندي واحدهاي کارا نيز از روش تعداد دفعاتي که واحد کارا به عنوان مرجع قرار گرفته است استفاده شده است. بدين ترتيب واحدهاي 17 و 14و 11 به ترتيب 16 و 10 و 6 بار مرجع واحدهاي ناکارا قرار گرفتند که داراي اولويت بالاتري نسبت به ساير واحدهاي کارا بودند. 

3) تعيين واحدهاي مرجع و ضرايب مرجع و در نهايت تعيين ميزان خروجي هاي هدف جهت کارا شدن واحدهاي ناکارا نيز اقدام ديگري بود که در اين تحقيق صورت گرفت. با کسب خروجي هاي هدف گذاري شده توسط DMU ها، کارايي واحد هاي ناکارا به 1 خواهد رسيد. 

4) با توجه به متغير بودن بازدهي نسبت به مقياس واحدها، نتايج به روش بازده نسبت به مقياس متغير مورد محاسبه قرار گرفت.